زندگی و آثار کیومرث کیاست- شورآفرین‌خلوت‌گزیده

امیر سقراطی

شورآفرین‌خلوت‌گزیده

1395

800،000 ریال

فارسی


شورآفرین‌خلوت‌گزیده – زندگی و آثار کیومرث کیاست

 

فهرست:

پیشگفتار
مقدمه
فصل اول|زندگی و آثار
نگاهی کوتاه به زندگی و آثار هنرمند
نظری بر کتاب(طرح های کیومرث کیاست)
ردپای کیاست در کتاب های پس از انقلاب
از نگاه منتقدان و نویسندگان
نگاهی دیگر به دستاوردهای هنری کیاست
فصل دوم|رو در رو با کیومرث کیاست
فصل سوم|برگزیده ای از آثار
آلبوم عكس ها
پی نوشت
منابع

ضرورت نگارش و نشر کتاب های تاریخ شفاهی هنر معاصر ایران، آن هم در حیطه ی هنرهای تجسمی امر تازه ای است و چه بسا در طول و عرض جریان نوگرایی
هنر با سهل انگاری و غفلت نیز همراه بوده است.
متأسفانه هنرمندان مهمی در جریان نوگرایی هنر ایران در دهه های سی تا پنجاه خورشیدی بوده اند که نسل جوان هنر ایران و حتی بسیاری از کسانی که در هنر
ایران پا به سن گذاشته اند، آن ها را نمی شناسند. این غفلت و اندوه اگرچه در برخی موارد به دلیل کم کاری خود هنرمند است، اما سهم جامعه ی هنری در فراموش
کردن هنرمندان را نباید نادیده گرفت. افسوس و دریغ آنجاست که بر اثر سهل انگاری جامعه، خانواده هنرمندان، و خود هنرمند آثار بسیار کمی از برخی از این
هنرمندان مطرح بر جا مانده است. چه بسیار هنرمندان مطرحی که به دلیل تغییر ذائقه ی هنر که عمدتاً تحت تأثیر اقتصاد هنر و بازار کاذب فروش اثر هنری است، نه
تنها از گردونه ی فروش اثر هنری خط خورده اند که حتی از برابر دیدگان مخاطبان هنرهای تجسمی هم برای همیشه حذف شده اند و با اینكه در کنج عزلت به طور
جدی به کار مشغولند اما سال های متمادی آنطور که شایسته ی ایشان بوده، دیده نشده و قدر ندیده اند. این رفتار نامناسب، نافی مفهوم مستور در این عبارت است که:
!« هنرمند هر جا رود و نشیند قدر بیند و در صدر نشیند »
همچنانكه باید گفت در تألیف کتاب های پژوهشی درباره ی هنرمندان هنرهای تجسمی سهل انگاری صورت گرفته، باید اذعان کرد که در زمینه ی تألیف و انتشار
کتاب های پژوهشی درباره ی دهه ها و دوره های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی هم غفلت شده است و تألیف های محدودی درباره ی موضوعات متنوع پژوهشی در
هنر معاصر وجود دارد. از جمله روند پیدایش نهادهای هنری، چگونگی تأسیس مجلات تخصصی و نشریات روشنفكری، حمایت های دولتی از “هنرمندان خاص”،
سهم دولت ها در اعتباردهی به هنر، چگونگی آشنایی جامعه ی هنری با سبك ها و مكاتب هنری، اغراض سیاسی نهادهای دولتی در سهم خواهی از جریان هنر،
بررسی نفوذ احزاب سیاسی موافق و مخالف دولت در هنر، مجادلات موشكافانه و یا غرض ورزانه ی اهالی هنری با یكدیگر، ارتباط هنر با جامعه ی مصرفی و توده ی
عامه، نحوه ی نگرش روشنفكران به تقسیم بندی هنر متعهد و هنر برای هنر، چگونگی رونق اقتصادی هنر، سیستم آموزش هنر، مرام نامه ی انجمن ها و
سندیكاهای هنری، اساسنامه ی بینال ها، تاریخ برپایی نمایشگاه ها، مضامین سخنرانی ها و همایش ها، جایگاه نقد هنری در نشریات، شیوه های گزارش نویسی و
تحلیل اثر در روزنامه ها، و بسیاری موارد مهم دیگر.
پژوهش و نقد در عرصه ی هنرهای تجسمی ایران هیچ وقت امر جدی و مهمی تلقی نشده است. پژوهشگران و منتقدان در حاشیه قرار دارند و متأسفانه خود
هنرمندان هم از اهمیت آرشیو کردن اسناد هنری غافل هستند.
در این میان، برگ های پژوهش این سرزمین در شناساندن هنر و فرهنگ صد سال اخیر در برخی از موارد به جای پرداختن به زمینه های فكری و تحولات اجتماعی
زمانه و نقد و بررسی همه ی جوانب شكل گیری یك رخداد فرهنگی، به ذکر خاطرات شخصی بدل شده که اگرچه در حیطه ی تاریخ شفاهی مهم و مؤثرند اما در
اغلب شان تكه هایی از روح زمانه و حساسیت های فكری بانیان جریان های فكری و فرهنگی از قلم افتاده است.
خاطره نویسی و خاطره بازی با هنرمندان جای امر پژوهش جدی را گرفته است. هرچند خاطرات می تواند گره گشای برخی از سوءظن ها، بدگمانی ها، و تحقیقات
نادرست باشد، اما عدم آشنایی هنرمندان با امر پژوهش باعث شده است که مواردی که از منظر یك پژوهشگر می تواند مهم باشد، از نظر هنرمند چندان جدی تلقی
نشود. بنابراین برخی از مواردی که برای شناسایی دوره و زمانه ی هنرمند و بررسی اتفاقات هنری سال های گذشته می توانسته از جنبه ی تطبیقی و استدلالی ره گشا
باشد دیگر در دسترس نیست. اما کار انجام نشده زیاد است و وقت کم. به همین دلیل ثبت کردن خاطرات، شكلی از جبران فرصت سوزی گذشتگان است تا فرصت ها
برای تنظیم کردن تاریخ نانوشته ی هنر ایران از دست نرود.

پیشگفتار

شكل دیگر از ثبت تاریخ هنر ایران، تنظیم تاریخ شفاهی ایران به صورت گفت وگوی رودررو با هنرمند، آن هم با فاصله گرفتن از خاطره گویی است تا عواطف،
احساسات، اندیشه، و جهان بینی او را بی پرده و مستقیم دریافت کرد و آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؛ کاری که در این کتاب انجام داده ام. کتاب حاضر و کتاب
های بعدی کوششی است برای زنده نگه داشتن نام و اثر هنرمندان تأثیرگذاری که در دهه هایی از تاریخ هنر ایران همواره و بی وقفه کار کرده اند و بر جریان هنر
تأثیر داشته اند و از پسِ سال ها بی مهری و یا غفلت جامعه از جایگاه اندیشه و عمل ایشان، اما همچنان کار می کنند. انتشار این کتاب ها تجلیلی است از انسان هایی بزرگ که تمام زندگیشان را بر پایه ی عشق به هنر بنا نهادند و دستاوردهایشان، بر هنر هنرمندان پس از خود تأثیر گذاشته است.
در این مجلد، پیش از ورود به گفت وگو، شایسته دانستم درباره ی هنرمند، آثار، و زمانه اش اطلاعاتی موجز و مختصر ارائه دهم تا خواننده پیش از آنكه به رودررویی
نویسنده ی کتاب با هنرمند وارد شود، مختصری از جهان هنری هنرمند و جهانبینی اش آگاه شود. بدیهی است که در پایان کتاب، خواننده با دیدن آثار هنرمند
می تواند به تكه های گمشده از پازلی که در ذهن دارد، سامان دهد تا تصویر درست و قابل درکی از اندیشه و عمل هنرمند نوگرای ایرانی به دست آورد.

سیدامیر سقراطی

ایسام